غسل ورود به مدینه و مسجدالنبی و زیارت پیامبر(ص) و ائمه بقیع بسیار سفارش شده که میشود در یک غسل همه را نیت کرد.
3 روز روزهگرفتن در مدینه منوره به قصد برآمدن حاجات، سزاوار است در روزهای چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه باشد.
مستحب است شب چهارشنبه نزد ستون ابوالبابه(ستون توبه)، شب و روز پنجشنبه نزد ستونی که مقابل آن قرار گرفته و شب و روز جمعه نزد ستونی که کنار محراب حضرترسول خدا(ص)واقع شده است نماز بهجا آورد و حاجات خود را از پروردگار عالم خواست و دعایی را که بعداز زیارت رسول اکرم(ص) ذکر شده است، خوانده شود.
ختم قرآن در مدینه و بهخصوص در مسجدالنبی بسیار توصیه شده است.
هر مقداری میتوانید در مدینه صدقه بدهید.
مواظب اعمال و رفتار خود باشید و فرصت را غنیمت شمرده و هرچه میتوانید نماز بخوانید بهویژه در مسجدالنبی که هر رکعت نماز در مسجدالنبی مساوی هزار رکعت نماز در غیر آن است مگر مسجدالحرام و برای نماز، افضل اماکن، روضه رسولالله(ص) است.
در وقت ورود و خروج از مسجد آهسته صلوات بفرستید.
هنگام ورود به هرمسجدی 2 رکعت نماز تحیت مسجد بهجا آورید.
از طرف والدین و برادران دینی و آشنایان به پیغمبر اکرم(ص) سلام کنید.
پس از زیارت، 2 رکعت نماز بخوانید و ثوابش را به پیامبر اکرم(ص) هدیه کنید.
نزدیک مرقد رسول خدا(ص) بایستید و حمد و ثنای الهی را بهجا آورید و دعا کنید.
در مسجد صدای خود را بلند نکنید.
2 رکعت نماز نزد ستون ابوالبابه (ستون توبه) بهجا آورید و دعا کنید.
خود را در روضه مبارکه حضرت رسول(ص) به نماز و دعا مشغول کنید.
حدود حرم الهی
مسجدالحرام
مسجدالحرام، مسجدی است که گرداگرد کعبه قرار دارد و قدیمیترین و معروفترین مسجد در تاریخ اسلام به شمار میرود. تاریخ نشان میدهد که تا پس از رحلت رسول گرامیاسلام (ص) مردم خانههای خود را نزدیک به خانه کعبه میساختند، سپس در دوران خلفا از آن جلوگیری کرده و بهتدریج بر مساحت مسجد افزودند؛ به شکلی که هماکنون حدود یکصد و هشتاد هزار متر مربع مساحت دارد. 62در بزرگ و کوچک برای آن ساختهاند؛ 3 در اصلی و بزرگ آن به نامهای «باب العمره»، «باب السلام» و «باب ملک عبد العزیز» معروف است و بر هر یک، 2 مناره به ارتفاع 92 متر با قاعدهای به ابعاد 7 در 7 متر قرار دارد و بر تارک هر مناره، هلالی به ارتفاع 6/5 متر از برنز و طلا کاری است. هفتمین مناره مسجد بر در «باب الصفا» قرار دارد. 2 مناره بزرگ نیز که هریک به ارتفاع 89 متر است در ضلع غربی مسجد، در توسعه اخیر بنا شده که بدینترتیب تعداد آنها به 9عدد رسیده است. مسجد با وسعت فعلی گنجایش حدود 820 هزار نمازگزار را دارد.
منا
منا درهای است به عرض تقریباً 500متر و طول حدود 3کیلومتر و نیم که حاجیان باید از طلوع خورشید روز دهم تا ظهر روز دوازدهم - جز ساعاتی که اجازه داده شده - آنجا را ترک نکنند و در آن مکان بمانند. آنجا را «مُنی»، «مَنی» و «مِنی» هر سه خواندهاند و برای هر یک وجه تسمیهای نیز ذکر کردهاند.
مشعر الحرام
مشعر یا مزدلفه جایی است که حاجیان پس از عرفات بدانجا میروند و تا سر زدن آفتاب روز دهم ذیالحجه در آن میمانند. مشعر میان دو تنگنای عرفه از یک سو و محسِّر از سوی دیگر واقع شده است.
عرفات
عرفات صحرایی است در شرق مکه، اندکی متمایل به جنوب در فاصله 21 کیلومتری، بر سر راه طائف. گفتهاند در آنجا آدم و حوا با هم زندگی کردهاند. در جهت شمالی این دشت کوهی است که آن را جبل الرحمه یا جبل عرفات نامند. صحرای عرفات در این سالها درختکاری شده و هر حاجی باید از ظهر روز 9 ذیالحجه تا غروب شرعی آن روز، در این صحرا به قصد قربت وقوف کند.مراسم برائت از مشرکین در این محل برگزار میشود.
مسجد تنعیم
مسجد تنعیم نزدیکترین مسجد به حدود حرم و در راه مدینه واقع است که غالباً برای عمره مفرده از این مسجد محرم میشوند.
مسائل شرعی درحج
پرسش:
آیا در سفرهای زیارتی که در مساجد یا اماکن اختصاصی اهل سنت حضور داریم، میبایست روی مهر نماز یا دیگر موارد مجاز سجده کنیم یا اینکه چون در محل تقیه حضور داریم، مسئله تفاوت دارد؟
پاسخ:
الف) سجده بر روی سنگهای مساجد مانع ندارد.
ب) بر روی فرش یا حصیر پلاستیکی در اماکنی مثل داخل هتل که شرایط تقیه وجود ندارد، جایز نیست.
ج) در مساجد اهل سنت:
سجده بر موارد غیرمجاز (مثل فرش و...) خلاف احتیاط است.(آیتالله بهجت «قدسسره»)
در صورت تمکن بر موارد مجاز سجده نماید والا (اگر ممکن نیست) مانع ندارد.(بسیاری از مراجع)
در فرض وجود تقیه بلامانع است.(بعضی مراجع)
ملاحظه: از روحانی کاروان تفصیل امور را بپرسید.
از برداشتن پول یا اشیای گمشده(لقطه) در محدوده حرم جدا خودداری فرمایید، چرا که آثار شرعی آن خیلی مشکل و رعایت آن برای شما سخت است.
اقامه نماز جماعت در هتل به قصد ترک نمازهای جماعت با اهل سنت مطلوب نیست.
در نماز جماعت مسجدالحرام در مکه مکرمه، گاهی امام جماعت در جایی قرار میگیرد که مأموم مقابل او قرار میگیرد(به نحو استدارهای)، لذا رأی بعضی مراجع تقلید در این مسئله متفاوت است که به آن اشاره میکنیم؛
نظر مراجع معظم تقلید نسبت به مسئله استداره:
الف) با وضع فعلی نیاز به اعاده ندارد. (امام خمینی«قدسسره»)
ب) اگر بر حسب دایره مقدم بر امام نباشد جایز است. (حضرات آیات صافی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، گلپایگانی«قدسسره»، اراکی«قدسسره» و بهجت«قدسسره»)
ج) جایز نیست.(آیتالله خامنهای)
د) در هر صورت قرائتش را آهسته بخواند.(حضرات آیات خوئی«قدسسره»، تبریزی«قدسسره»، سیستانی)
در نماز جماعت اگر اتصال شما از امام جماعت قطع شد، نماز شما فرادا میشود و اگر از اول اتصال قطع بود، باید نیت فرادا کنید.
محل سعی صفا و مروه(مسعی) در مکه جزو مسجد نیست و زنان در حالت عادت ماهانه در آنجا میتوانند رفت و آمد کرده یا بنشینند.
قرآنهای مساجد و خصوصا در داخل مسجدالحرام و مسجدالنبی(ص) را که مهر وقف دارد نمیتوان خارج کرد.
بدون محاسبه خمس اموال به سفر حج نروید.
برداشتن خاک، ریگ و سنگ از مساجد(خصوصا مساجد محدوده حرم) جایز نیست.
اگر امام جماعت اهل سنت از سورههای دارای سجده واجب در حال قرائت نماز جماعت خواند و همگی به سجده رفتند، شما نیز تبعیت کنید ولی احتیاطا نمازتان را اعاده کنید.
تقلید ابتدایی از مرجع میت جایز نیست ولی باقی ماندن بر تقلید میت اشکالی ندارد، منوط به اینکه نیت کرده با اجازه مرجع زنده به هر یک از مراجع اعلم باقی بماند. (مثلا چنین نیت نماید: باقی میمانم بر تقلید مرحوم... با اجازه آیتالله... قربهالیالله تعالی).
ملاحظه: محدوده اجازه مراجع در این مسئله تفاوت میکند چرا که بعضی معتقدند هر گاه مقلد با اذن مرجع زنده بر رأی مرجع متوفی باقی ماند:
الف) مقلد میتواند به تمام رساله مرجع متوفی عمل کند.(مثل سابق)
ب) مقلد میتواند فقط به مسائلی که قبلا عمل کرده و یا قصد عمل داشته عمل کند.
ج) مقلد میتواند فقط مسائلی را که قبلا به رأی مرجع متوفی عمل کرده، عینا ادامه داده و الباقی مسائل جدید را به رأی مرجع زنده مراجعه کند.
د) مسائلی را که عمل کرده و مسائلی را که قصد عمل داشته و نیز مسائلی را که یاد گرفته به رأی مرجع متوفی عمل کرده و بقیه مسائل جدید را به فتوای مرجع زنده عمل کند.
در محرم نمودن اطفال کمال دقت را مراعات و از روحانیون کاروانها قبل از احرام مسائل مرتبط را سؤال کند.
مسئله: بر ولی طفل واجب نیست او را محرم کند، ولی اگر او را محرم کند باید وظایف و اعمال را مطابق وظیفهای که در مناسک و رساله ذکر شده است انجام دهد وگرنه در بعضی از موارد، طفل در احرام باقی میماند و تا تدارک نکند نمیتواند ازدواج نماید.